C&#193;CH TRỞ TH&#192;NH NGƯỜI CHIẾN THẮNG TR&#202;N THỊ TRƯỜNG

Cuối tuần tản mạn về c&#225;ch m&#224; em tin l&#224; c&#243; thể gi&#250;p anh chị trở th&#224;nh những người chiến thắng tr&#234;n thị trường v&#224; c&#243; một hiệu suất đầu tư vượt trội. Đầu ti&#234;n phải n&#243;i rằng c&#243; rất nhiều tư duy đầu tư sai nhưng lại cực kỳ phổ biến khiến anh chị lầm tưởng. Đ&#225;m đ&#244;ng kh&#244;ng phải l&#224; những người chiến thắng, v&#224; v&#236; chiến thắng thị trường l&#224; chiến thắng đ&#225;m đ&#244;ng tư duy sai, n&#234;n chắc chắn sẽ c&#243; nhiều quan điểm đi ngược lại với những g&#236; anh chị tưởng l&#224; đ&#250;ng đắn trước đ&#226;y. Nếu chưa đủ trải nghiệm mọi cung bậc cảm x&#250;c của thị trường th&#236; kh&#225; kh&#243; để đồng cảm với to&#224;n bộ c&#226;u chuyện em chia sẻ. Tất nhi&#234;n kh&#244;ng phải em khuy&#234;n anh chị suy nghĩ kiểu tai qu&#225;i ngược đời, m&#224; em sẽ chia sẻ với anh chị những tư duy thực sự đ&#250;ng đắn trong đầu tư, l&#224;m gi&#224;u một c&#225;ch vượt trội v&#224; bền vững. Em nhấn mạnh từ “vượt trội v&#224; bền vững”, đ&#250;c kết th&#224;nh 8 quy tắc biến bản th&#226;n th&#224;nh người chiến thắng, nhắm tới mục ti&#234;u thực sự gi&#224;u c&#243;, chứ kh&#244;ng gi&#250;p giao dịch kiếm sống, kh&#244;ng gi&#250;p hơn thua v&#224;i đồng bạc lẻ ngắn hạn.

Quy tắc số 1: Hiểu cổ phiếu m&#236;nh nắm giữ

Em ngạc nhi&#234;n khi c&#243; nhiều người sở hữu cổ phiếu m&#224; kh&#244;ng thể giải th&#237;ch được tại sao họ chọn n&#243;. Peter Lynch c&#243; n&#243;i rằng “Trong 2 ph&#250;t, nếu bạn kh&#244;ng thể giải th&#237;ch cho 1 đứa trẻ 10 tuổi l&#253; do bạn chọn một cổ phiếu, th&#236; bạn kh&#244;ng n&#234;n sở hữu n&#243;”. Anh chị mua cổ phiếu, m&#224; chưa l&#234;n website c&#244;ng ty xem họ kinh doanh sản phẩm dịch vụ g&#236;, chưa xem qua c&#225;c chỉ số t&#224;i ch&#237;nh cơ bản, chưa đụng tới b&#225;o c&#225;o thường ni&#234;n, chỉ đơn giản mua v&#236; ai đ&#243; n&#243;i cổ phiếu n&#224;y c&#243; vẻ tốt hay xu hướng gi&#225; đang tăng, thật sự nguy hiểm. Điều tuyệt vời nhất c&#243; được từ việc hiểu cổ phiếu, đ&#243; l&#224; c&#243; niềm tin nắm giữ cổ phiếu, thị trường biến động, nếu kh&#244;ng đủ niềm tin, anh chị sẽ rất dễ rơi mất cổ phiếu tốt, đ&#244;i khi l&#224; đ&#225;nh rơi mất si&#234;u cổ phiếu gi&#250;p đổi đời.

Quy tắc số 2: Tập trung v&#224;o cơ bản hơn l&#224; kỹ thuật

Em tập trung v&#224;o ph&#226;n t&#237;ch cơ bản doanh nghiệp. Ph&#226;n t&#237;ch kỹ thuật l&#224; d&#224;nh cho những người giao dịch kiếm sống, kh&#244;ng l&#224;m gi&#224;u được, c&#225;i n&#224;y phải trải qua mới hiểu, chứ n&#243;i thế n&#224;y chắc chắn sẽ gặp phản đối từ những người đang đầu tư chỉ bằng ph&#226;n t&#237;ch kỹ thuật. Kẻ v&#224;i ba c&#225;i đường kh&#225;ng cự, hỗ trợ, trendline, đọc được mấy c&#225;i chỉ b&#225;o MA, RSI, MACD, Ichimoku, khối lượng, m&#224; l&#224;m gi&#224;u được th&#236; chắc em phải bỏ nghề tư vấn. V&#236; mấy c&#225;i n&#224;y dạy cho bạn cu em lớp 9 một buổi s&#225;ng th&#244;i l&#224; n&#243; l&#224;m được. Bản chất của ph&#226;n t&#237;ch kỹ thuật l&#224; đọc h&#224;nh động gi&#225; trong qu&#225; khứ, đặc điểm l&#224; lu&#244;n c&#243; độ trễ nhất định v&#224; bị ảnh hưởng bởi h&#224;nh động của đ&#225;m đ&#244;ng, m&#224; đ&#225;m đ&#244;ng l&#224; đ&#225;m kh&#244;ng kiếm được tiền. 

Quy tắc số 3: Kh&#244;ng dự đo&#225;n thị trường

Nhận định v&#224; dự đo&#225;n thị trường l&#224; c&#244;ng việc lặt vặt v&#244; &#237;ch m&#224; rất nhiều m&#244;i giới d&#224;nh thời gian. Những nh&#224; đầu tư nổi tiếng Graham, Buffet, Peter Lynch, Jack Bogle, nếu anh chị c&#243; thời gian nghe những b&#224;i ph&#225;t biểu, trả lời phỏng vấn của họ, sẽ thấy họ lu&#244;n tr&#225;nh n&#233; những c&#226;u hỏi về thị trường tương lai sẽ ra sao. Số tiền anh chị đ&#225;nh mất, bỏ lỡ khi cố dự đo&#225;n c&#225;c đợt điều chỉnh sẽ lớn hơn nhiều so với việc mặc kệ cho c&#225;c đợt điều chỉnh thực sự xảy ra. C&#225;c chuy&#234;n gia ph&#226;n t&#237;ch thị trường hay c&#243; kiểu viết b&#224;i nhận định thị trường hằng ng&#224;y, xong h&#244;m sau diễn ra đ&#250;ng dự đo&#225;n th&#236; tự h&#224;o gh&#234; gớm. H&#244;m qua họ đ&#227; đo&#225;n đ&#250;ng xu hướng thị trường, ng&#224;y mai c&#243; n&#234;n tin họ kh&#244;ng? Chắc chắn l&#224; kh&#244;ng! Đủ trải nghiệm sẽ thấy dự đo&#225;n thị trường l&#224; c&#244;ng việc t&#224;o lao, ph&#237; thời gian.

Quy tắc số 4: Tập trung v&#224;o kết quả kinh doanh tương lai

Em kh&#244;ng cho l&#224; đ&#225;m đ&#244;ng đang ho&#224;n to&#224;n hiểu về mối li&#234;n quan giữa cổ phiếu v&#224; c&#244;ng ty gắn với cổ phiếu. Họ bận t&#226;m về qu&#225; nhiều thứ kh&#244;ng cần thiết. CTCP Th&#233;p Nam Kim l&#224; một c&#244;ng ty tốt, n&#234;n cổ phiếu NKG cũng sẽ l&#224; một cổ phiếu tốt, chỉ đơn giản thế th&#244;i. Rất nhiều c&#226;u chuyện g&#226;y nhiễu, g&#226;y hoang mang lo sợ từ vĩ m&#244; cho tới vi m&#244;, nhưng điều em quan t&#226;m chỉ c&#243; 1, kết quả kinh doanh tương lai của c&#244;ng ty n&#224;y sẽ ra sao, đ&#243; sẽ l&#224; ph&#226;n t&#237;ch duy nhất cần thực hiện để dự đo&#225;n gi&#225; cổ phiếu sẽ tăng hay giảm trong tương lai. C&#225;i n&#224;y c&#243; li&#234;n hệ tới quy tắc số 3, anh chị n&#234;n tin v&#224;o một sự thật l&#224; kh&#244;ng ai c&#243; thể dự đo&#225;n được thị trường, kh&#244;ng ai dự đo&#225;n được nền kinh tế, kh&#244;ng ai dự đo&#225;n được l&#227;i suất điều chỉnh, tỷ lệ thất nghiệp, tỷ lệ lạm ph&#225;t, v&#236; nếu tồn tại một người như vậy, người đ&#243; sẽ c&#243; của cải của cả thi&#234;n hạ.

Quy tắc số 5: Kh&#244;ng mua tin đồn, kh&#244;ng đầu cơ, kh&#244;ng game t&#224;i ch&#237;nh.

C&#243; qu&#225; nhiều tin tức, sự đồn thổi ngo&#224;i kia, v&#224; em chỉ mua c&#244;ng ty v&#236; bản th&#226;n gi&#225; trị của c&#244;ng ty chứ kh&#244;ng quan t&#226;m tới những c&#226;u chuyện truyền tai nhau. Một qu&#225; tr&#236;nh đầu tư v&#224; tư vấn đủ d&#224;i để em biết được rất nhiều c&#226;u chuyện thua lỗ từ đầu cơ,  mua theo tin đồn, kẹt h&#224;ng từ những kỳ vọng chuyển s&#224;n, tăng vốn kh&#244;ng biết khi n&#224;o mới thực hiện, nhiều hơn những g&#236; anh chị tưởng tượng. 100 &#244;ng đầu cơ, kh&#244;ng tới 5 &#244;ng chiến thắng, nhưng vấn đề l&#224; c&#225;c phi vụ đầu cơ l&#224;m gi&#224;u nhanh lại rất dễ truyền cảm hứng, k&#233;o theo một đ&#225;m đ&#244;ng tinh ăn lười l&#224;m nối g&#243;t hy vọng l&#224;m gi&#224;u nhanh ch&#243;ng. N&#234;n anh chị cần tỉnh t&#225;o với những c&#226;u chuyện l&#224;m gi&#224;u nhanh, chẳng c&#243; g&#236; l&#224; dễ d&#224;ng cả, em chọn c&#225;ch l&#224;m chậm v&#224; bền vững, sự bền vững + l&#227;i suất k&#233;p sẽ gi&#250;p hiệu suất đầu tư của em d&#249; c&#243; vẻ chậm trong ngắn hạn nhưng lại l&#224; vượt trội trong d&#224;i hạn.

Quy tắc số 6: Kh&#244;ng c&#243; cắt lỗ, chỉ c&#243; b&#225;n v&#236; kh&#244;ng đạt ti&#234;u ch&#237;

“Cắt lỗ 5-7%” l&#224; một quy tắc cực kỳ phổ biến, v&#224; cũng l&#224; đặc điểm chung của những nh&#224; đầu tư c&#243; hiệu suất đầu tư trung b&#236;nh k&#233;m. Đ&#226;y suy nghĩ sai lầm cần được loại bỏ, anh chị sẽ kh&#244;ng bao giờ ăn hết được 1 con s&#243;ng 50-100% khi cổ cứ mất 5-7% lại cắt b&#225;n. Em chưa từng thấy nh&#224; đầu tư vĩ đại, nh&#224; quản l&#253; quỹ nổi tiếng n&#224;o n&#243;i tới quy tắc cắt lỗ của họ. Thấy gi&#225; cổ phiếu giảm m&#224; vội cắt th&#236; chứng tỏ l&#224; kh&#244;ng thực hiện quy tắc số 1 cho đ&#250;ng, chưa hiểu cố phiếu doanh nghiệp m&#236;nh nắm giữ. Mấy m&#244;i giới hay h&#244; cắt lỗ để quản trị rủi ro, l&#224; những người kh&#244;ng biết c&#225;ch lựa chọn cổ phiếu tốt ng&#224;y từ đầu. Đầu tư phải c&#243; kỷ luật, nhưng từ “kỷ luật” kh&#244;ng d&#249;ng cho mấy c&#225;i quy tắc cắt lỗ, m&#224; l&#224; kỷ luật trong c&#225;c ti&#234;u ch&#237; chọn cổ phiếu, mua cổ phiếu v&#236; l&#253; do g&#236; th&#236; b&#225;n v&#236; l&#253; do đ&#243;, mua v&#236; doanh nghiệp th&#236; chỉ b&#225;n khi doanh nghiệp kh&#244;ng đạt ti&#234;u ch&#237; nữa m&#224; th&#244;i, gi&#225; giảm l&#224; cơ hội mua th&#234;m h&#224;ng tốt gi&#225; rẻ. V&#224; 1 c&#226;u n&#243;i nữa của Peter Lynch m&#224; em y&#234;u th&#237;ch, “bạn chỉ n&#234;n b&#225;n cổ phiếu v&#236; n&#243; kh&#244;ng đạt ti&#234;u ch&#237;, chứ kh&#244;ng phải v&#236; trời sập”

Quy tắc số 7: Thoải m&#225;i với biến động gi&#225; cổ phiếu

T&#226;m l&#253; phổ biến của anh chị l&#224; cổ phiếu tăng th&#236; lo (lo mất l&#227;i, muốn b&#225;n vội chốt l&#227;i non), cổ phiếu giảm th&#236; sợ (sợ thua lỗ, sợ sai). Người ta n&#243;i đầu tư tốt kh&#244;ng cần bộ &#243;c thi&#234;n t&#224;i, nhưng cần c&#243; một t&#226;m l&#253; vững. Nếu tu&#226;n thủ quy tắc số 1, thực sự hiểu cổ phiếu m&#236;nh nắm giữ, mua cổ phiếu xong gi&#225; tăng lu&#244;n th&#236; vui, gi&#225; giảm th&#236; nhớ lấy quy tắc số 6, kh&#244;ng phải cắt lỗ m&#224; tận dụng cơ hội gom th&#234;m h&#224;ng gi&#225; rẻ. Đầu tư, gi&#225; cổ phiếu chạy l&#234;n chạy xuống, chạy l&#234;n l&#224; niềm vui, chạy xuống l&#224; cơ hội, chạy đường n&#224;o cũng thoải m&#225;i, an nhi&#234;n m&#224; hiệu quả. 

Quy tắc số 8: Đầu tư d&#224;i hạn

C&#225;i n&#224;y em từng n&#243;i rồi, đ&#225;nh ngắn hạn l&#224; anh chị đang tham gia v&#224;o 1 cuộc chơi tổng &#226;m, nghĩa l&#224; tất cả c&#225;c người chơi chung tiền, nhưng tiền thưởng kh&#244;ng bằng tiền g&#243;p ban đầu. V&#224; anh chị phải thi đấu đối đầu trực tiếp với c&#225;c “C&#225; mập”, c&#225;c tổ chức quỹ, c&#225;c tay trong, v&#224; c&#225;c chuy&#234;n gia d&#224;y dặn kinh nghiệm. N&#234;n đừng nghĩ c&#243; thể đ&#225;nh ngắn hạn m&#224; li&#234;n tục d&#224;nh chiến thắng. Cố kiếm ăn trong bể c&#225; mập m&#224; vẫn c&#242;n sống s&#243;t th&#236; khả năng l&#224; đang trong giai đoạn vỗ b&#233;o chờ l&#224;m thịt, cờ bạc hay đ&#227;i tay mới lắm. Thị trường c&#243; l&#234;n c&#243; xuống, nhưng về d&#224;i hạn Upside lu&#244;n chiếm ưu thế hơn downside, kỹ năng cần thiết của một nh&#224; đầu tư c&#225; nh&#226;n l&#224; chờ đợi, v&#236; theo thời gian c&#225;i gọi l&#224; winning pool tăng l&#234;n, sẽ c&#243; đủ phần thưởng cho những người ki&#234;n nhẫn. Thị trường chứng kho&#225;n l&#224; cỗ m&#225;y chuyển tiền từ kẻ thiếu ki&#234;n nhẫn sang người ki&#234;n nhẫn hơn.

P/s: Đ&#250;ng như dự đo&#225;n th&#236; c&#243; comment về nỗi sợ ch&#244;n vốn khi kh&#244;ng cắt lỗ. vậy em hỏi cắt lỗ xong anh chị mua m&#227; n&#224;o để đỡ ch&#244;n vốn, nếu chọn được th&#236; chứng tỏ lựa chọn ban đầu của anh chị chưa đủ tốt. Nỗi sợ ch&#244;n vốn l&#224; nỗi sợ của những người chưa từng đầu tư d&#224;i hạn, to&#224;n T3 T5 chộp giật ti&#234;n lẻ của người kh&#225;c. Kh&#244;ng thể bắt cổ phiếu chạy li&#234;n tục, mua cổ phiếu 1 tuần 1 th&#225;ng chưa chạy, chuyện b&#236;nh thường, sợ ch&#244;n vốn th&#236; chuyển qua đ&#225;nh bạc cho nhanh. Nếu em n&#243;i chuyện thế giới chưa đủ thuyết phục anh chị, th&#236; em n&#243;i đơn giản v&#224;i c&#225; nh&#226;n nổi tiếng ở Việt Nam, ch&#250; A7, anh Quang Dũng, anh Long Phan, họ c&#243; chia sẻ vể quy tắc cắt lỗ 5-7% của họ kh&#244;ng? Hay chỉ những m&#244;i giới hạng xo&#224;ng đang khuy&#234;n anh chị l&#224;m điều đ&#243;. 

CÁCH TRỞ THÀNH NGƯỜI CHIẾN THẮNG TRÊN THỊ TRƯỜNG

Cuối tuần tản mạn về cách mà em tin là có thể giúp anh chị trở thành những người chiến thắng trên thị trường và có một hiệu suất đầu tư vượt trội. Đầu tiên phải nói rằng có rất nhiều tư duy đầu tư sai nhưng lại cực kỳ phổ biến khiến anh chị lầm tưởng. Đám đông không phải là những người chiến thắng, và vì chiến thắng thị trường là chiến thắng đám đông tư duy sai, nên chắc chắn sẽ có nhiều quan điểm đi ngược lại với những gì anh chị tưởng là đúng đắn trước đây. Nếu chưa đủ trải nghiệm mọi cung bậc cảm xúc của thị trường thì khá khó để đồng cảm với toàn bộ câu chuyện em chia sẻ. Tất nhiên không phải em khuyên anh chị suy nghĩ kiểu tai quái ngược đời, mà em sẽ chia sẻ với anh chị những tư duy thực sự đúng đắn trong đầu tư, làm giàu một cách vượt trội và bền vững. Em nhấn mạnh từ “vượt trội và bền vững”, đúc kết thành 8 quy tắc biến bản thân thành người chiến thắng, nhắm tới mục tiêu thực sự giàu có, chứ không giúp giao dịch kiếm sống, không giúp hơn thua vài đồng bạc lẻ ngắn hạn.

Quy tắc số 1: Hiểu cổ phiếu mình nắm giữ

Em ngạc nhiên khi có nhiều người sở hữu cổ phiếu mà không thể giải thích được tại sao họ chọn nó. Peter Lynch có nói rằng “Trong 2 phút, nếu bạn không thể giải thích cho 1 đứa trẻ 10 tuổi lý do bạn chọn một cổ phiếu, thì bạn không nên sở hữu nó”. Anh chị mua cổ phiếu, mà chưa lên website công ty xem họ kinh doanh sản phẩm dịch vụ gì, chưa xem qua các chỉ số tài chính cơ bản, chưa đụng tới báo cáo thường niên, chỉ đơn giản mua vì ai đó nói cổ phiếu này có vẻ tốt hay xu hướng giá đang tăng, thật sự nguy hiểm. Điều tuyệt vời nhất có được từ việc hiểu cổ phiếu, đó là có niềm tin nắm giữ cổ phiếu, thị trường biến động, nếu không đủ niềm tin, anh chị sẽ rất dễ rơi mất cổ phiếu tốt, đôi khi là đánh rơi mất siêu cổ phiếu giúp đổi đời.

Quy tắc số 2: Tập trung vào cơ bản hơn là kỹ thuật

Em tập trung vào phân tích cơ bản doanh nghiệp. Phân tích kỹ thuật là dành cho những người giao dịch kiếm sống, không làm giàu được, cái này phải trải qua mới hiểu, chứ nói thế này chắc chắn sẽ gặp phản đối từ những người đang đầu tư chỉ bằng phân tích kỹ thuật. Kẻ vài ba cái đường kháng cự, hỗ trợ, trendline, đọc được mấy cái chỉ báo MA, RSI, MACD, Ichimoku, khối lượng, mà làm giàu được thì chắc em phải bỏ nghề tư vấn. Vì mấy cái này dạy cho bạn cu em lớp 9 một buổi sáng thôi là nó làm được. Bản chất của phân tích kỹ thuật là đọc hành động giá trong quá khứ, đặc điểm là luôn có độ trễ nhất định và bị ảnh hưởng bởi hành động của đám đông, mà đám đông là đám không kiếm được tiền. 

Quy tắc số 3: Không dự đoán thị trường

Nhận định và dự đoán thị trường là công việc lặt vặt vô ích mà rất nhiều môi giới dành thời gian. Những nhà đầu tư nổi tiếng Graham, Buffet, Peter Lynch, Jack Bogle, nếu anh chị có thời gian nghe những bài phát biểu, trả lời phỏng vấn của họ, sẽ thấy họ luôn tránh né những câu hỏi về thị trường tương lai sẽ ra sao. Số tiền anh chị đánh mất, bỏ lỡ khi cố dự đoán các đợt điều chỉnh sẽ lớn hơn nhiều so với việc mặc kệ cho các đợt điều chỉnh thực sự xảy ra. Các chuyên gia phân tích thị trường hay có kiểu viết bài nhận định thị trường hằng ngày, xong hôm sau diễn ra đúng dự đoán thì tự hào ghê gớm. Hôm qua họ đã đoán đúng xu hướng thị trường, ngày mai có nên tin họ không? Chắc chắn là không! Đủ trải nghiệm sẽ thấy dự đoán thị trường là công việc tào lao, phí thời gian.

Quy tắc số 4: Tập trung vào kết quả kinh doanh tương lai

Em không cho là đám đông đang hoàn toàn hiểu về mối liên quan giữa cổ phiếu và công ty gắn với cổ phiếu. Họ bận tâm về quá nhiều thứ không cần thiết. CTCP Thép Nam Kim là một công ty tốt, nên cổ phiếu NKG cũng sẽ là một cổ phiếu tốt, chỉ đơn giản thế thôi. Rất nhiều câu chuyện gây nhiễu, gây hoang mang lo sợ từ vĩ mô cho tới vi mô, nhưng điều em quan tâm chỉ có 1, kết quả kinh doanh tương lai của công ty này sẽ ra sao, đó sẽ là phân tích duy nhất cần thực hiện để dự đoán giá cổ phiếu sẽ tăng hay giảm trong tương lai. Cái này có liên hệ tới quy tắc số 3, anh chị nên tin vào một sự thật là không ai có thể dự đoán được thị trường, không ai dự đoán được nền kinh tế, không ai dự đoán được lãi suất điều chỉnh, tỷ lệ thất nghiệp, tỷ lệ lạm phát, vì nếu tồn tại một người như vậy, người đó sẽ có của cải của cả thiên hạ.

Quy tắc số 5: Không mua tin đồn, không đầu cơ, không game tài chính.

Có quá nhiều tin tức, sự đồn thổi ngoài kia, và em chỉ mua công ty vì bản thân giá trị của công ty chứ không quan tâm tới những câu chuyện truyền tai nhau. Một quá trình đầu tư và tư vấn đủ dài để em biết được rất nhiều câu chuyện thua lỗ từ đầu cơ,  mua theo tin đồn, kẹt hàng từ những kỳ vọng chuyển sàn, tăng vốn không biết khi nào mới thực hiện, nhiều hơn những gì anh chị tưởng tượng. 100 ông đầu cơ, không tới 5 ông chiến thắng, nhưng vấn đề là các phi vụ đầu cơ làm giàu nhanh lại rất dễ truyền cảm hứng, kéo theo một đám đông tinh ăn lười làm nối gót hy vọng làm giàu nhanh chóng. Nên anh chị cần tỉnh táo với những câu chuyện làm giàu nhanh, chẳng có gì là dễ dàng cả, em chọn cách làm chậm và bền vững, sự bền vững + lãi suất kép sẽ giúp hiệu suất đầu tư của em dù có vẻ chậm trong ngắn hạn nhưng lại là vượt trội trong dài hạn.

Quy tắc số 6: Không có cắt lỗ, chỉ có bán vì không đạt tiêu chí

“Cắt lỗ 5-7%” là một quy tắc cực kỳ phổ biến, và cũng là đặc điểm chung của những nhà đầu tư có hiệu suất đầu tư trung bình kém. Đây suy nghĩ sai lầm cần được loại bỏ, anh chị sẽ không bao giờ ăn hết được 1 con sóng 50-100% khi cổ cứ mất 5-7% lại cắt bán. Em chưa từng thấy nhà đầu tư vĩ đại, nhà quản lý quỹ nổi tiếng nào nói tới quy tắc cắt lỗ của họ. Thấy giá cổ phiếu giảm mà vội cắt thì chứng tỏ là không thực hiện quy tắc số 1 cho đúng, chưa hiểu cố phiếu doanh nghiệp mình nắm giữ. Mấy môi giới hay hô cắt lỗ để quản trị rủi ro, là những người không biết cách lựa chọn cổ phiếu tốt ngày từ đầu. Đầu tư phải có kỷ luật, nhưng từ “kỷ luật” không dùng cho mấy cái quy tắc cắt lỗ, mà là kỷ luật trong các tiêu chí chọn cổ phiếu, mua cổ phiếu vì lý do gì thì bán vì lý do đó, mua vì doanh nghiệp thì chỉ bán khi doanh nghiệp không đạt tiêu chí nữa mà thôi, giá giảm là cơ hội mua thêm hàng tốt giá rẻ. Và 1 câu nói nữa của Peter Lynch mà em yêu thích, “bạn chỉ nên bán cổ phiếu vì nó không đạt tiêu chí, chứ không phải vì trời sập”

Quy tắc số 7: Thoải mái với biến động giá cổ phiếu

Tâm lý phổ biến của anh chị là cổ phiếu tăng thì lo (lo mất lãi, muốn bán vội chốt lãi non), cổ phiếu giảm thì sợ (sợ thua lỗ, sợ sai). Người ta nói đầu tư tốt không cần bộ óc thiên tài, nhưng cần có một tâm lý vững. Nếu tuân thủ quy tắc số 1, thực sự hiểu cổ phiếu mình nắm giữ, mua cổ phiếu xong giá tăng luôn thì vui, giá giảm thì nhớ lấy quy tắc số 6, không phải cắt lỗ mà tận dụng cơ hội gom thêm hàng giá rẻ. Đầu tư, giá cổ phiếu chạy lên chạy xuống, chạy lên là niềm vui, chạy xuống là cơ hội, chạy đường nào cũng thoải mái, an nhiên mà hiệu quả. 

Quy tắc số 8: Đầu tư dài hạn

Cái này em từng nói rồi, đánh ngắn hạn là anh chị đang tham gia vào 1 cuộc chơi tổng âm, nghĩa là tất cả các người chơi chung tiền, nhưng tiền thưởng không bằng tiền góp ban đầu. Và anh chị phải thi đấu đối đầu trực tiếp với các “Cá mập”, các tổ chức quỹ, các tay trong, và các chuyên gia dày dặn kinh nghiệm. Nên đừng nghĩ có thể đánh ngắn hạn mà liên tục dành chiến thắng. Cố kiếm ăn trong bể cá mập mà vẫn còn sống sót thì khả năng là đang trong giai đoạn vỗ béo chờ làm thịt, cờ bạc hay đãi tay mới lắm. Thị trường có lên có xuống, nhưng về dài hạn Upside luôn chiếm ưu thế hơn downside, kỹ năng cần thiết của một nhà đầu tư cá nhân là chờ đợi, vì theo thời gian cái gọi là winning pool tăng lên, sẽ có đủ phần thưởng cho những người kiên nhẫn. Thị trường chứng khoán là cỗ máy chuyển tiền từ kẻ thiếu kiên nhẫn sang người kiên nhẫn hơn.

P/s: Đúng như dự đoán thì có comment về nỗi sợ chôn vốn khi không cắt lỗ. vậy em hỏi cắt lỗ xong anh chị mua mã nào để đỡ chôn vốn, nếu chọn được thì chứng tỏ lựa chọn ban đầu của anh chị chưa đủ tốt. Nỗi sợ chôn vốn là nỗi sợ của những người chưa từng đầu tư dài hạn, toàn T3 T5 chộp giật tiên lẻ của người khác. Không thể bắt cổ phiếu chạy liên tục, mua cổ phiếu 1 tuần 1 tháng chưa chạy, chuyện bình thường, sợ chôn vốn thì chuyển qua đánh bạc cho nhanh. Nếu em nói chuyện thế giới chưa đủ thuyết phục anh chị, thì em nói đơn giản vài cá nhân nổi tiếng ở Việt Nam, chú A7, anh Quang Dũng, anh Long Phan, họ có chia sẻ vể quy tắc cắt lỗ 5-7% của họ không? Hay chỉ những môi giới hạng xoàng đang khuyên anh chị làm điều đó. 