Thanh khoản hệ thống cuối năm suy giảm chủ yếu mang t&#237;nh kỹ thuật v&#224; chu kỳ, kh&#244;ng phản &#225;nh rủi ro hay khủng hoảng hệ thống. Nguy&#234;n nh&#226;n ch&#237;nh đến từ việc c&#225;c ng&#226;n h&#224;ng bước v&#224;o giai đoạn chốt sổ, c&#226;n đối bảng c&#226;n đối v&#224; chuẩn bị kế hoạch cho năm sau.

Khi đ&#227; đạt chỉ ti&#234;u tăng trưởng t&#237;n dụng trong năm (khoảng 18–20%), ng&#226;n h&#224;ng kh&#244;ng c&#242;n động lực mở rộng cho vay, d&#249; cầu t&#237;n dụng c&#243; thể vẫn tồn tại. Trọng t&#226;m l&#250;c n&#224;y chuyển sang an to&#224;n hệ thống, quản trị rủi ro v&#224; chuẩn bị nguồn vốn d&#224;i hạn, khiến cung t&#237;n dụng chủ động thu hẹp v&#224; l&#227;i suất c&#243; xu hướng tăng.

Song song đ&#243;, c&#225;c ng&#226;n h&#224;ng thường đẩy mạnh huy động kỳ hạn d&#224;i để l&#224;m “đạn” cho chu kỳ t&#237;n dụng năm kế tiếp. Đ&#226;y l&#224; nghiệp vụ bắt buộc nhằm đ&#225;p ứng c&#225;c tỷ lệ an to&#224;n vốn, n&#234;n việc l&#227;i suất huy động tăng v&#224;o cuối năm l&#224; hiện tượng mang t&#237;nh chu kỳ, kh&#244;ng phải dấu hiệu thiếu tiền.

D&#242;ng tiền lớn của c&#225;c tổ chức v&#224; “tay to” cũng g&#243;p phần l&#224;m thanh khoản ngắn hạn căng hơn. Cuối năm, tiền được r&#250;t khỏi thị trường li&#234;n ng&#226;n h&#224;ng v&#224; thị trường chứng kho&#225;n để gửi ng&#226;n h&#224;ng hưởng l&#227;i suất cao. Sang năm sau, khi l&#227;i suất hạ v&#224; t&#237;n dụng mở lại, d&#242;ng tiền n&#224;y thường quay lại nền kinh tế th&#244;ng qua c&#225;c khoản vay trung – d&#224;i hạn với chi ph&#237; thấp hơn. Bản chất đ&#226;y l&#224; tối ưu chu kỳ vốn, kh&#244;ng phải r&#250;t tiền v&#236; lo ngại hệ thống.

Hệ quả l&#224; thị trường chứng kho&#225;n giai đoạn n&#224;y thường thiếu d&#242;ng tiền, giao dịch trầm, nhưng kh&#244;ng đồng nghĩa với ph&#226;n phối hay xu hướng xấu d&#224;i hạn. Ngược lại, đ&#226;y thường l&#224; thời điểm t&#237;ch lũy, khi d&#242;ng tiền lớn tạm thời đứng ngo&#224;i v&#224; sẽ quay lại trong chu kỳ năm sau.

V&#236; vậy, việc giải ng&#226;n từ tốn, gom dần cổ phiếu mục ti&#234;u trong giai đoạn thanh khoản yếu cuối năm l&#224; ph&#249; hợp với logic chu kỳ, với điều kiện giữ kỷ luật vốn v&#224; hạn chế đ&#242;n bẩy.

Thanh khoản hệ thống cuối năm suy giảm chủ yếu mang tính kỹ thuật và chu kỳ, không phản ánh rủi ro hay khủng hoảng hệ thống. Nguyên nhân chính đến từ việc các ngân hàng bước vào giai đoạn chốt sổ, cân đối bảng cân đối và chuẩn bị kế hoạch cho năm sau.

Khi đã đạt chỉ tiêu tăng trưởng tín dụng trong năm (khoảng 18–20%), ngân hàng không còn động lực mở rộng cho vay, dù cầu tín dụng có thể vẫn tồn tại. Trọng tâm lúc này chuyển sang an toàn hệ thống, quản trị rủi ro và chuẩn bị nguồn vốn dài hạn, khiến cung tín dụng chủ động thu hẹp và lãi suất có xu hướng tăng.

Song song đó, các ngân hàng thường đẩy mạnh huy động kỳ hạn dài để làm “đạn” cho chu kỳ tín dụng năm kế tiếp. Đây là nghiệp vụ bắt buộc nhằm đáp ứng các tỷ lệ an toàn vốn, nên việc lãi suất huy động tăng vào cuối năm là hiện tượng mang tính chu kỳ, không phải dấu hiệu thiếu tiền.

Dòng tiền lớn của các tổ chức và “tay to” cũng góp phần làm thanh khoản ngắn hạn căng hơn. Cuối năm, tiền được rút khỏi thị trường liên ngân hàng và thị trường chứng khoán để gửi ngân hàng hưởng lãi suất cao. Sang năm sau, khi lãi suất hạ và tín dụng mở lại, dòng tiền này thường quay lại nền kinh tế thông qua các khoản vay trung – dài hạn với chi phí thấp hơn. Bản chất đây là tối ưu chu kỳ vốn, không phải rút tiền vì lo ngại hệ thống.

Hệ quả là thị trường chứng khoán giai đoạn này thường thiếu dòng tiền, giao dịch trầm, nhưng không đồng nghĩa với phân phối hay xu hướng xấu dài hạn. Ngược lại, đây thường là thời điểm tích lũy, khi dòng tiền lớn tạm thời đứng ngoài và sẽ quay lại trong chu kỳ năm sau.

Vì vậy, việc giải ngân từ tốn, gom dần cổ phiếu mục tiêu trong giai đoạn thanh khoản yếu cuối năm là phù hợp với logic chu kỳ, với điều kiện giữ kỷ luật vốn và hạn chế đòn bẩy.